Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

22.08.2015 Gevlekte Scheerling

Vandaag was eigenlijk een rustig dagje. In een heerlijk zonnetje hebben Geja, Janneke en ik de gebruikelijke wied- en schoffelactiviteiten weer ter hand genomen en al keuvelend verstreek de ochtend zeer aangenaam. Rond het middaguur kregen we bezoek van Tini Brugge. Zij wilde inspiratie opdoen voor een boek waarmee zij bezig is. Ze heeft al een aantal prachtige over kruiden en tuinen op haar naam staan. Zoals Geheimen uit de Kloostertuin waarin ze verschillende soorten (klooster)tuinen beschrijft en ook de symboliek van een aantal plantensoorten.

Bloeiwijze

Ik heb het haar niet gevraagd maar ik vermoed dat ze de Gevlekte Scheerling (Conium maculatum) niet in haar boeken beschrijft. Deze schermbloemige, die erg veel op Fluitenkruid (Anthriscus sylvestris) lijkt, bloeit nu volop. Zijn blauwgroene stengels hebben kenmerkende rode vlekken en kunnen tot 2,5 meter hoog worden. Vooral de bladeren hebben een onaangename geur, waar de Nederlandse naam Scheerling naar verwijst. Scheerling is afgeleid van scerninc wat drek of mest betekent.

Kenmerkende rode vlekken op de stengel

Een Duitse volksnaam is Stinkkraut. In het Engels heet het Poison Hemlock. Dit is ook begrijpelijk want de gehele plant, met name de wortels, bevat het zenuwgif coniïne en heeft in kleine hoeveelheden al de dood tot gevolg. Conium is afgeleid van konè (moord). Het vonnis, van de in 399 V.C. ter dood veroordeelde Griekse filosoof Socrates, werd uitgevoerd door het laten leegdrinken van een gifbeker met daarin een aftrekel van de Gevlekte Scheerling. Socrates kreeg de doodstraf omdat hij onder andere een slechte invloed op de jeugd zou hebben gehad. Tegenwoordig zijn de straffen voor dit vergrijp gelukkig beduidend milder.

De Griekse arts en botanicus Dioscorides schreef in zijn Materia Medica dat door het gewreven kruid als omslag op de testikels te leggen de geslachtsdelen gaan slapen. Ja, zo sterk zou deze antiafrodische werking van de Scheerling zijn dat het een ‘eunuch sine ferro’ (zonder gebruik van messen) kon maken. Op deze grond zegt Hieronimus Bock in zijn Kreuterbuch dat de Scheerling door de kuise ordelieden werd gebruikt; ‘dan ihr gelubt dester bass (=besser) mogen halten’.

Dodoens waarschuwd in 1554 in zijn Cruydeboeck voor de Gevlekte Scheerling:

Scheerlinck is seer koudt, tot in den vierden graed volkomentlijck,
ende daerom is het doodelijck binnen den lijfve ghenomen.
Van buyten teghen eenighe ghebreken op gheleydt maeckt de menschen
ten eeuwighen daghe ghebreckelijck ende onsterck.

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief