Kruidentuin Actueel
12.10.2019 Doornappel
Ondanks de miezerregen en het allesbehalve uitnodigende herfstachtige weer besloten we na ampel beraad om vanmorgen toch nog even in de tuin aan de slag te gaan; het dode ‘spul’ weghalen, paden harken en afsluiten met koffie.
Indrukwekkend in de tuin zijn op dit moment de zaaddozen van de Doornappel (Datura stramonium), een plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een eenjarige plant die ongeveer een meter hoog wordt. De Doornappel bloeit van juli tot en met oktober met lange witte bloemen die sterk ruiken en pas ’s avonds opengaan. De bloem wordt namelijk bestoven door nachtvlinders. Bij het sluiten van de bloem de volgende ochtend vindt er dan nog een zelfbestuiving plaats.
Stekels
De vrucht is dicht bezet met zeer scherpe stekels, waardoor de zaden, zo lang ze nog niet rijp zijn, goed beschut zijn tegen het opvreten door dieren.
De zaden behouden enkele tientallen jaren hun kiemkracht.
Giftig Alles aan de plant is zeer giftig. Het bevat hallucinogene alkaloïden zoals hyoscyamine en scopolamine. Deze stoffen zijn verwant zijn aan atropine uit de wolfskers (Atropa belladonna). Door zijn hallucinerende werking wordt de Doornappel in Nederland daarom ook wel Dolappel of Duivelskruid genoemd.
Grieken Vreemd genoeg zou de Datura al bij de oude Grieken bekend zijn. Het zou een rol spelen bij de aan Apollo gewijde orakel te Delphi uit de Griekse oudheid. Voor de Grieken vormde Delphi het middelpunt der aarde. Op gezette tijden steeg daar een damp uit op, die de op een drievoet boven de dampende grond zittende priesteres (de Pythia) in vervoering bracht. De klanken die zij uitstootte werden vervolgens door de priesters, wellicht met behulp van de hallucinerende Datura, in begrijpelijke taal vertaald.
Noord-Amerika Dit is vreemd omdat de Doornappel oorspronkelijk uit Noord-Amerika (van Mexico tot Zuidoost-Canada) komt en pas in 1577 vanuit Mexico in Spanje zou zijn ingevoerd. Toen in 1670 de eerste settlers zich vestigden in Jamestown Island (Virginia) waar de omgeving vol stond met deze fraaie plant maakte men de fout de plant te eten. Hun gruwelijke dood volgde na verschrikkelijke waanbeelden, krampen en ademhalingsproblemen. Het kreeg daardoor de naam 'Jamestown weed' wat door de jaren heen is verworden tot 'Jimson weed' zoals het nu in het Engels genoemd wordt. In Nederland begon de inburgering begin 1700. Nu komt de plant voor in alle werelddelen, in gebieden met een gematigd of warm klimaat.
Astmasigaretten Tot in de 80er jaren van de vorige eeuw werd het gedroogde blad van de Datura nog verwerkt in zogenaamde astmasigaretten.
Nico Rookmaker
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl