Kruidentuin Actueel
29.05.2021 Nagelkruid
Het was vandaag een perfecte tuindag. Na het koude en natte voorjaar was het vandaag eindelijk weer eens aangenaam ouderwets voorjaarsweer. Op dit moment bloeit er in de kruidentuin onder andere de Salomonszegel (Polygonatum multiflorum), de wede (Isatis tinctoria) en het nagelkruid (Geum urbanum). Nagelkruid, ook wel gewoon nagelkruid of geel nagelkruid genoemd, komt heel algemeen in Nederland voor en wordt in sommige tuinen zelfs als onkruid gezien.
Voor de Nederlandse naam worden twee verschillende verklaringen gegeven; de eerste omdat de wortels enigszins naar kruidnagel ruiken. De tweede verklaring is omdat de kleine weerhaakjes aan uiteinden van de rijpe zaden op nagels lijken. Ik weet niet of hier vingernagels of spijkers bedoeld worden. Met behulp van de weerhaakjes verspreiden de zaden zich doordat ze aan de vacht van een langslopend dier blijven hangen. Dit verschijnsel wordt ook wel epizoöchorie genoemd.
Geum urbanum De wetenschappelijke naam van nagelkruid wordt als volgt verklaard: Geum is vermoedelijk afgeleid van het Griekse Geuoo dat "proeven" of "ruiken" betekent. Urbanum komt van het Latijnse Urba en betekent "stad", wat wil zeggen dat de plant groeit waar mensen wonen.
Gezegend In de oude volksgeneeskunde stond het kruid in zeer hoog aanzien omdat het een breed scala aan kwalen zou kunnen genezen. Dit blijkt ook uit de namen die toen voor dit kruid werden gebruikt: Gezegend kruid, Gezegende wortel, en Zegenkruid. Hildegard von Bingen gaf het de naam Benedicta, wat is afgeleid van Sint-Benedictus: de Gezegende. Ook de Duitse benaming "Heyl aller Welt" geeft wel aan hoe hoog het aanzien van dit kruid destijds was.
Wortel Vooral de aromatische wortel werd toegepast. Als bestanddeel van kruidenwijn geeft het niet alleen een prettig aroma maar zou het de maag sterken, darmpijnen en kolieken verzachten en diarree stoppen. Ook kwalen aan lever en hart en beten van giftige beesten konden zo met behulp van nagelkruid worden genezen. Het kauwen op de wortel verdreef slechte adem.
Satan In de Middeleeuwen werd niet alleen de geneeskracht gewaardeerd maar meende men ook dat met dit kruid de allergrootste vijand kon worden bestreden. Zo stelt Jacob Meydenbach in zijn Hortus Sanitatis uit 1491: "waar de wortel hiervan in een huis bewaard wordt, kan de satan niets uitrichten".
Rembertus Dodonaeus noemt het in zijn Cruyde boeck "Gariophyllaet":
"Die wortel van Gariophyllaet in wijn ghesoden ende ghedroncken sterckt die maghe ende doet die spyse verteeren, opent ende gheneest die verstoptheyt van der lever, ende suyvert die borste, doende die taye slijmachtighe fluymen die op die borst vergaert sijn ruymen "
Nico Rookmaker
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl