Homepage / Actueel / Kruidentuin Actueel / Archief / Papaver

Kruidentuin Actueel
21.07.2018  
Papaver

Een groot aantal van de tuingroep moest vandaag om verschillende redenen helaas verstek laten gaan. Gelukkig is de groep groot genoeg zodat er ondanks dat vanmorgen toch voldoende activiteit in de tuin vast te stellen was. Het heeft al weken niet geregend en er wordt de komende dagen geen neerslag van enige betekenis voorspeld. Dankzij de beregeningsinstallatie doet de tuin het echter uitstekend.

Een prachtige kwetsbare bloem, die nu de aandacht trekt, is die van de klaproos (Papaver somniverum), ook wel slaapbol genoemd. Dit is een plant met een hele lange maar ook bloederige geschiedenis. Het gedroogde melksap dat uit de doosvruchten gewonnen wordt is pure opium. Halverwege de negentiende eeuw werden er twee oorlogen tussen Groot-Brittannië en China uitgevochten over de vrije handel van opium in China.

Morfine De belangrijkste werkzame stof in opium is de bekende pijnstiller Morfine. Morfine heeft ook een verdovende en slaapverwekkende werking en is zeer verslavend. Een andere werkzame stof in het opium is Codeïne. Deze stof heeft ook een pijnstillende werking, maar werkt niet zo krachtig als Morfine. Tegenwoordig wordt de Codeïne in de pijnstillende tabletten die de huisarts voorschrijft langs chemische weg geproduceerd.

Maanzaad In veel landen is het tegenwoordig nog steeds verboden, of alleen onder strikte voorwaarden toegestaan, om de klaproos te verbouwen. In Nederland is de teelt vrij. Er wordt geen opium uitgehaald maar slechts de zaden (maanzaad) worden geoogst. Voor alle duidelijkheid: deze bevatten geen opium. De zaden worden verwerkt in brood. De Romeinen strooiden het maanzaad al over hun broden.

Olie Uit de zaden wordt ook olie geperst. Deze olie vormt een zeer goede basis voor olieverf dat door kunstschilders gebruikt wordt. Ook wordt papaverolie zeer gewaardeerd in de cosmetische industrie. Het wordt toegepast als huidverzorging en papaverolie kan ook worden gebruikt als haarolie.

Cruyde boeck Ten tijde van Rembertus Dodonaeus was men al op de hoogte van de pijnstillende, maar ook verslavende werking van opium. In 1554 in zijn Cruyde boeck waarschuwt hij daarom de gebruiker:

"Tghebruyck van [...] dat Opium, dat alst te veel inghenomen wordt of te dicwils van buyten ghebruyckt alt anders sonder rijpe delibratie gheorboort, swaere lastighe slapen maeckt, met rasernie ende ydelheyt vermenght, beneemt verstant ende sinnen, bringht lammicheyt ende onmachticheyt van leden, ende te laesten oock den mensche doodet."

Hij geeft daarom het advies om het te mengen met saffraan:

"Allsmen om eenighe groote nootsaeckelicheyt Opium ghebruycken wilt zoo salmen daer Sofferaen toe menghelen, want dat breeckt ende wederstaet wat die quaetheyt van Opium, alzoo dattet niet zoo lichtelijcken letten en kan als sonder Sofferaen inghenomen."

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden
2024 © Museum Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL]   Tel. +31 [0]599 581370   info@kloosterterapel.nl
Twitter Facebook Instagram
privacy  |  cookies  |  links  |  contact  |  mobiel
Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl