Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

04.04.2015 Heelkruid

Heelkruid (Sanicula europeana)
foto: Bernd Haynold

Gelukkig was het weer vandaag een stuk beter dan de vorige keer; in ieder geval droger maar nog wel koud. We hebben veel kunnen doen, bijvoorbeeld het planten van enige nieuwe aanwinsten zoals Heelkruid (Sanicula europaea).

Aan Heelkruid werden vroeger zeer veel geneeskrachtige eigenschappen toegedicht. De geslachtsnaam Sanicula (van het Latijnse sanare = genezen) geeft dit al aan. Heelkruid, vrij zeldzaam in Nederland en België, groeit prima op kalkhoudende grond in de schaduw van bomen in loofbossen. Het werd vooral gebruikt om bloedingen te stelpen. Op een wond werd een blad of wortel, al dan niet fijngestampt, gelegd. Dit had een sterk samentrekkende, ook wel adstringerende werking. Hetzelfde effect heeft ook aluin. Dit is een zoutachtige steen die vroeger veel op de wastafel te vinden was en werd gebruikt door mannen die zich tijdens het scheren gesneden hadden.

Sinds de oudheid wordt Heelkruid, dat toen ook wel Sanikel werd genoemd, al gezien als een wondermiddel. Het werd niet alleen gebruikt bij uitwendige bloedingen, een thee van gedroogd blad of wortel zou ook neus-, menstruatie en maagbloedingen doen stoppen. Gorgelen met een aftreksel van heelkruidbladeren zou helpen bij keelpijn en bloedend tandvlees. Ook hebben de looistoffen, bitterstoffen en saponinen een ontstekingsremmende werking. De lijst met aandoeningen die men met dit kruid zou kunnen genezen is daarmee nog niet ten einde. Chronische hoest, tumoren, maagzweren, spataderen, pijn in de darmen, gonorroe, nierproblemen, schrale handen, aambeien, winterteen, koorts en diverse huidaandoeningen zouden ook verholpen kunnen worden. Het is dan ook begrijpelijk dat in de Middeleeuwen het gezegde was: ‘Hij die Sanikel eet heeft geen dokter nodig’.

In 1554 schreef Dodonaeus reeds:

Sanikel in water oft wijn ghesoden ende ghedroncken,
stopt dat bloetspouwen, gheneest dat root melizoen, ende
die sweerende ende ghequetste nieren.
Die bladeren van desen cruyde met den wortelen
in water met huenich ghesoden,
gheneest die ghequetste longhene ghedroncken,
ende alderhande quade, vervuylde sweeringhen des monts,
des tantvleeschs ende der keelen, daer mede
ghegorgelt ende die mont ghespoelt.

(Sanikel die in water of wijn gekookt en gedronken is stopt het bloedspuwen en geneest rode loop en de zwerende en gekwetste nieren. De bladeren van dit kruid die met de wortels in water met honing gekookt zijn geneest de gekwetste longen en gedronken allerhande kwade, vervuilde zweren van de mond, van het tandvlees en de keel als het daarmede gegorgeld en de mond gespoeld wordt.)

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief