Nieuws

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

Refo500

27 april t/m 29 september 2013ZIELENVISSERIJ Dubbelexpositie over de
Reformatie en Contrareformatie
in Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange

12.03.2013 PROTESTANTEN VERSUS KATHOLIEKEN

Er wordt hard gewerkt aan de voorbereidingen van de dubbelexpositie over de Reformatie en Contrareformatie in Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange (27 april t/m 29 september). Bij het selecteren van objecten komen bijzondere zaken aan het licht.

Zo blijkt dat het vooral de protestanten waren die geen gelegenheid onbenut lieten om de katholieken zwart te maken. Er zijn talloze prenten te vinden waarin de ‘paapsen’ te kijk worden gezet en waarin de misstanden uit de katholieke kerk zwaar aangezet aan de kaak worden gesteld. Vooral de paus met zijn tiara en met goudstiksel versierde gewaden moet het daarbij ontgelden. Hij verscheen vaak in een dubbelportret met de duivel, op schilderijen, munten en zelfs op baardmankruiken. Ook werd niet zelden gesuggereerd dat geen enkele monnik of priester zich aan het celibaat wist te houden en er zijn dan ook eindeloos veel prenten en schilderijen van wellustige monniken en priesters met nonnen en begijnen. De rijkdom van de katholieke kerk was een ander thema dat veelvuldig in prenten op de hak werd genomen.

Katholieken maakten eveneens gebruik van de gelegenheid om de protestanten zwart te maken, maar deden dat veel minder vaak en heftig. Luther moest het ontgelden als doedelzak van de duivel en kwam voor op dubbelportretten met de duivel. De katholieke kerk was veel meer bezig met het zuiveren van zijn eigen naam dan met het besmeuren van die van de protestanten. Zij deden dat door middel van hervormingen en regels.

In de expositie ‘Zielenvisserij’ worden veel van de bovengenoemde prenten getoond. Daarnaast zijn er objecten die het grote verschil tussen de katholieke en protestante stromingen laten zien, van boeken en bijbels tot kerkelijk vaatwerk, beelden, relieken en kleding.

Hendrik Hondius, Paapse Piramide, 1597-1601 (Collectie Rijksmuseum Amsterdam)

17.01.2012 In 2013 jubileum van Heidelbergse Catechismus en Concilie van Trente, veel activiteiten in voorbereiding, exposities in Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange

Het verschijnen van de Heidelbergse Catechismus in 1563 en de afsluiting van het Concilie van Trente in datzelfde jaar zijn aanleiding om het 450-jarig jubileum van beide gebeurtenissen in het jaar 2013 voor te bereiden. Een groot aantal partners van het internationale platform Refo500 werkt aan diverse tentoonstellingen, conferenties, reizen en boeken.

Heidelbergse Catechismus en Concilie van Trente
Keurvorst Frederik III van de Palts schreef op 19 januari 1563 het voorwoord bij de Heidelbergse Catechismus, een boekje dat later die maand in de Duitse stad Heidelberg verscheen en waarin de gereformeerde geloofsleer in vraag- en antwoordvorm werd beschreven. Het boekje heeft zich sindsdien in snel tempo door heel Europa, ja zelfs de hele wereld verspreid en zou grote invloed hebben op het gereformeerd protestantisme, met name in Nederland.

In datzelfde jaar 1563 werd het Concilie van Trente afgesloten, dat als doel had de katholieke kerk van binnenuit te hervormen, en tegelijkertijd haar leer en religieuze praktijken af te bakenen ten opzichte van de protestanten. De invloed van Trente ging echter verder: de besluiten van dit concilie veranderden diepgaand kunst, cultuur en samenleving in Europa en daarbuiten.

Activiteiten en producten
Verschillende partners op het internationale platform Refo500, dat zich bezighoudt met zowel de protestantse als katholieke reformatie, willen in 2013 aandacht geven aan beide jubilea. Er wordt op dit moment aan veel plannen gewerkt.

De activiteiten starten op 18 en 19 januari 2013 met conferenties over de Heidelbergse Catechismus in Gouda en Hamilton (USA). Later dat jaar zijn er wetenschappelijke conferenties bij de Theologische Universiteit Apeldoorn (Catechismus) en de Katholieke Universiteit Leuven (Concilie van Trente). Daarnaast zijn er maar liefst zeven tentoonstellingen in voorbereiding, namelijk in Trier, Klooster Ter Apel, Vesting Bourtange, Apeldoorn en Heidelberg. Ook wordt gewerkt aan een reizende tentoonstelling over de Heidelbergse Catechismus voor kerkelijke gemeenten in Nederland.

Verder wordt een wetenschappelijk handboek Heidelbergse Catechismus uitgebracht, waaraan partners uit Nederland, Duitsland en Amerika meewerken. Er worden reizen ontwikkeld naar Heidelberg door partners in Amerika en Nederland en zijn er plannen om concerten te geven, bijvoorbeeld in Dordrecht.

Herman Selderhuis, directeur van Refo500 over al deze activiteiten: ’Het is vrij uniek dat deze beide momenten uit de zestiende eeuw die zo invloedrijk zijn geweest, tegelijkertijd zo veelzijdig in de belangstelling komen te staan.’

Zie ook: www.refo500.nl

De Heidelbergse Catechismus in een uitgave van 1563.

Het concilie van Trente, geschilderd door Pasquale Cati, 1588. Foto: Anthony M., bron: Wikimedia Commons.

29.11.2011 Gemeente Vlagtwedde bereidt tentoonstellingen 2013 voor

De gemeente Vlagtwedde (provincie Groningen) heeft zich aangesloten bij het internationale platform Refo500. Directe aanleiding daarvoor vormen de plannen voor twee parallelle tentoonstellingen in het jaar 2013, ter gelegenheid van de beide jubilea van de Heidelbergse Catechismus en het Concilie van Trente.

Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange zijn twee unieke locaties binnen de gemeente Vlagtwedde. Beide hebben bovendien belangrijke verbindingen met de hervormingsbewegingen in de 16e eeuw. Zo werd bijv. de laatste prior van het kruisherenklooster in Ter Apel de eerste predikant van de protestantse kloosterkerkgemeente. In Vesting Bourtange werd na de reformatie de eerste protestantse kerk in de regio gebouwd.

Vanwege deze verbindingen was het welhaast vanzelfsprekend dat de gemeente Vlagtwedde besloot partner van Refo500 te worden. Het contract voor het partnership van Refo500 werd 25 november jl. in Klooster Ter Apel getekend onder het instemmend oog van directeur Hans Kroeze. Dit gebeurde aan het begin van een bespreking over twee parallelle tentoonstellingen in 2013 in Bourtange en Ter Apel ter gelegenheid van de jubilea van de Heidelbergse Catechismus en het Concilie van Trente.

De Heidelbergse Catechismus is een boekje dat in 1563 in de Duitse stad Heidelberg verscheen en waarin de gereformeerde geloofsleer in vraag- en antwoordvorm werd beschreven. Het boekje heeft zich sindsdien in snel tempo door heel Europa, ja zelfs de hele wereld verspreid en zou grote invloed hebben op het gereformeerd protestantisme, met name in Nederland.

Het Concilie van Trente, dat in 1563 werd afgesloten, heeft een aantal belangrijke leerstukken en gebruiken van de rooms-katholieke kerk definitief vastgesteld en gezorgd voor hervorming en verandering op het gebied van o.a. kunst, liturgie, priesteropleiding, geloofsbeleving.

Aan de concepten voor de tentoonstellingen wordt op dit moment gewerkt. Het is de bedoeling dat de historische context wordt getoond, terwijl daarnaast de invloed van de Heidelbergse Catechismus en van de besluiten van het Concilie van Trente zichtbaar gemaakt zal worden.

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief