Kruidentuin Actueel
28.04.2012 Drie verfplanten en het
verven van wol
Een aantal verfplanten in de kruidentuin waren dringend aan vervanging toe. Na enig zoeken kwam ik via het streekmuseum ‘de Meestoof’ in Sint-Annaland in contact met Leen Breure die mij een aantal planten van de Meekrap, Wouw en Wede heeft toegestuurd. Waarvoor onze hartelijke dank.
De Meekrap (Rubia tinctorum) bevat de kleurstof alizarine, en werd gebruikt voor het kleuren van textiel en leer. De rode verfstof wordt ook wel kraplak genoemd.
In de vijftiende eeuw was Nederland de belangrijkste producent van de meekrap, vooral Zeeland, en dan met name Schouwen-Duiveland, stond tot eind negentiende eeuw vol met meekrapvelden. De productie van deze natuurlijke kleurstof verdween als gevolg van de introductie van chemisch-synthetische alternatieven.
De laatste decennia ijvert een initiatiefgroep van telers in Zeeland en Brabant voor de (her-)introductie van de Meekrap.
Recept voor het verven van wol met Meekrap:
Nodig: 25 gram meekrap, nylonkous, een lepel ammonia, grote pan, plukje schapenwol. Doe de meekrap in de nylon kous, laat dit in een pan met één liter water, samen met de ammonia één nacht weken. Vul de pan bij tot 1½ liter water en verhit dit tot 40 °C. Stop nu de wol erbij en verhit het water tot 80 °C. Laat dit een half uur staan en doe daarna het gas uit. Na afkoelen haal je de wol uit de pan. De uiteindelijke kleur kan variëren van oranje tot bruin.
De Wouw (Reseda luteola) wordt al sinds de prehistorie in Midden-Europa als verfplant toegepast. De plant wordt in z’n geheel in knop gekookt in water met oude urine. Het geeft het een prachtig geel dat gebruikt wordt voor wol, katoen, zijde, papier, mohair en linnen.
De Wede (Isatis tinctoria) geeft een blauwe kleur en wordt ook al sinds lange tijd als verfplant gebruikt. De Wede wordt na de oogst, in stukken gesneden en vervolgens in een rottingsproces ingevoerd. Tot de late middeleeuwen werd de kleurstof in Europa veel benut. Vanaf de 16de eeuw werd hiervoor echter steeds vaker de Indigoboom gebruikt.
Tijdens de Tuin & Kunst Tiendaagse wordt in Klooster Ter Apel op 20 juni een workshop wolverven gegeven. Tijdens deze bijeenkomst kunt u de techniek van het verven in de praktijk leren en wordt de toepassing van verschillende verfplanten uitgelegd.
Ten slotte nog dit:
Al een aantal jaren hebben we een plant in de kruidentuin waarvan we niet weten wat het is (zie foto). Kent u deze plant? Uw reactie zien wij graag tegemoet: nicorookmaker@hetnet.nl
Nico Rookmaker
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl