Hé, hé. Eindelijk konden we weer in de tuin aan de slag. Half april maakten we al een voorzichtig begin maar er waren nog nauwelijks planten te zien die zich boven de grond waagden. Was het vorig jaar een extreem vroeg voorjaar, dit jaar is het abnormaal laat. Maar, wees gerust, alles komt weer op z’n pootjes terecht.
Koud of niet, de Kerstroos (Helleborus niger) en het Klein Hoefblad (Tussilago farfara) hebben inmiddels al wel gebloeid.
Helleborus, Latijn elleborus, Grieks helleboros, van helein: vermoorden of indringen, en bora: voedsel, dodelijk voedsel. Niger = zwart, naar de wortel. Het poeder van de gedroogde wortels induceren een hevig niezen en heeft daarmee een reinigende werking.
De kerstroos staat bekend als heksenkruid. Een heksenkruid is een plant die volgens overleveringen veelvuldig is gebruikt door zogenaamde heksen en kruidenvrouwen vanwege een bepaalde werking. De heksenkruiden bevatten stoffen met bepaalde hallucinogene, verdovende, geneeskrachtige, rustgevende of andere werking. De planten zijn vaak zeer giftig, vergiftigingsverschijnselen kunnen soms al optreden bij aanraking met de huid. Andere heksenkruiden zijn o.a.:
Alruin (Mandragora officinarum), Bilzekruid (Hyoscyamus niger), Bitterzoet (Solanum dulcamara), Doornappel (Datura stramonium) en Vingerhoedskruid (Digitalis purpure).
De bladeren van Klein Hoefblad worden gebruikt als omslagen bij gewrichts- en reumatische aandoeningen. Ook worden ze gebruikt tegen ontstekingen en zweren door van het verse blad de nerven te pletten en op de wonden te leggen.
Klein hoefblad wordt als artsenijplant geteeld vanwege zijn slijm-, looi- en bitterstoffen. Deze plant was ooit een beroemd middel tegen bronchitis en tering. Het blad werd als slijmoplossend middel gebruikt. Het is aantrekkelijker om aan te nemen dat de naam Tussilago afgeleid is van tussis (Frans voor hoesten is tousser).
Het met suiker of honing verzoete afkooksel, 10 gram op een kwart liter water, werd bij hoesten en verslijming ingenomen. De gestampte bladeren werden ook vanwege hun verkoelende werking toegepast. Tegenwoordig wordt het kleine hoefblad nog steeds gebruikt om te roken en wordt het verwerkt in teervrije tabakken. Dit is een tabak gemaakt van hoefblad, betonie, rozemarijn, tijm, kamille, lavendel en ogentroost.
Het zachte dons aan de onderzijde van het blad wordt er gemakkelijk afgewreven. In kussens gedaan vormde het de beste bedden van de Highlands. Voor de lucifertijd werden er tonders van gemaakt, het pluis werd gemengd met salpeter en gedroogd in de zon.