Na de fikse regenregenbuien in de afgelopen periode hebben we vandaag de grond in de vakken weer losgemaakt. Een aantal planten zijn bezweken onder de last van het regenwater. Desondanks zijn er veel kruiden die op dit moment bloeien.
Bijvoorbeeld het Hartgespan (Leonurus cardiaca). Leonurus is afgeleid van de Griekse leon, leeuw, en oura, staart. De bloemaren lijken op een leeuwenstaart. In het Duits wordt het daarom ook wel Löwenschwanz genoemd. ‘Cardiaca’ betekent ‘het hart betreffende’.
Hartgespan is een tot 1 meter hoge vaste plant die bloeit van juni tot augustus. Het heeft een dikke vierkante stengel. De bloemen groeien dicht opeen in kransen langs de stengel. De circa 1 cm grote bloemen zijn roze met paarse vlekken. De bovenlip is op de rug sterk behaard. De Engelsen noemen hem daarom ook wel ‘lion’s ear’. Het groeit het liefst op licht beschaduwde plaatsen op matig vochtige, voedselrijke, kalkhoudende, humeuze grond. Vaak langs bosranden, bij mesthopen en dijken.
Hartgespan wordt al eeuwen gebruikt in zowel de Westerse als ook de Oosterse kruidengeneeskunde. Het werd gebruikt om ontsteking van de baarmoeder tegen te gaan. Hartgespan bevat leonurine. Dit is een stof die de samentrekking van de baarmoeder na de geboorte bevordert. Het kan ook gebruikt worden om de menstruatie te regelen en bij de behandeling van klachten bij de overgang. Vandaar dat Hartgespan in het Engels ook wel Motherwort genoemd wordt. Verder zou het ook een ontspannende werking op de spieren en bloedvaten hebben en is daarom lang gebruikt bij het verhelpen van hartritmestoornissen en bij de behandeling van hoge bloeddruk.
De beroemde Engelse botanicus Nicolas Culpeper schreef in zijn The Complete Herbal (1653) over Hartgespan:
‘There is no better herb to take melancholy vapours from the heart, to strenghten it, and make a merry, cheerful, blythe soul than this herb; therefore the Latins called it cardiaca. Besides, it makes woman joyful mothers of children and settles their wombs as they should be, therefore they call it motherwort. It is held to be of much use for the trembling of the heart, from whence it took the name cardiac. ’
Dodonaeus schreef het kruid verschillende werkingen toe:
‘Het is zeer goed tegen de klopping en flauwheid van het hart, om wonden te genezen en het bloeden te stelpen en het laat fluimen lossen en uitspouwen en verlost de longen van hun taaie waterachtige ruwe vochtigheid. ’
Nico Rookmaker
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond