Kruidentuin Actueel
25.08.2019 Valeriaan
Vandaag werd er in het Klooster door Ben Westerink, biochemicus en oud-hoogleraar farmacie bij de Universiteit Groningen, een lezing gehouden over de medicinale toepassing van kruiden. Hij vertelde over de zin, maar ook over de onzin van de kruidengeneeskunde en liet daarbij een aantal voorbeelden zien van kruiden die voor de mens werkzame stoffen bevatten en hij gaf ook voorbeelden van kruiden die veel toegepast worden maar waar in meerdere studies geen medicinale werking kon worden aangetoond.
Placebo-effect Vaak berust de werking van deze kruiden op het zogenaamde placebo-effect. Dit is een effect van een stof zonder direct medisch werkzaam bestanddeel en ontstaat indirect via de hersenen en berust op onbewuste psychische processen1. Bij alle geneesmiddelen treedt een placebo-effect op door de verwachting die de patiënt van het middel heeft. Soms zit dit effect in kleine dingen. Zo gaf de heer Westerink als voorbeeld dat grote pillen beter werken dan kleine en dat dure pillen beter werken dan goedkope. Dit laatste is overigens ook wel met wijn aangetoond. "Dure" wijn blijkt altijd lekkerder dan "goedkope" wijn.
Valeriaan Er is al heel lang bekend dat de werking van medicijn aanmerkelijk wordt verbeterd als de arts vertrouwen heeft in wat hij voorschrijft. In de tweede eeuw na Christus wist de Griekse arts Galenus al: "Hij in wie de mensen het meest vertrouwen hebben, geneest het beste". Ook Hildegard von Bingen (1098-1179) wist al dat de door haar voorgeschreven kruiden alleen helpen als men ook echt in de werking ervan geloofde. Tijdens de lezing werd als voorbeeld onder andere Valeriaan (Valeriana officinalis) genoemd.
Al 400 jaar voor Christus beschreef Hippocrates de genezende eigenschappen van Valeriaan. Ook Dioscorides gaf in de eerste eeuw van onze jaartelling in zijn boek 'De Materia Medica' een uitgebreide beschrijving van Valeriaan en haar werking. Aanvankelijk werd de plant vooral als krampstillend middel ingezet. De kalmerende eigenschappen van Valeriaan werden waarschijnlijk als eerste beschreven door de Griekse arts Claudius Galenus in de tweede eeuw na Christus. Tot in de jaren 1940 werd Valeriaan nog ingezet als geneesmiddel voor slaapproblemen en angsten. In de jaren 1950 raakte het in onbruik met de opkomst van farmaceutische rustgevers. De resultaten van de vele onderzoeken die de werkzaamheid van Valeriaanextracten onderzochten zijn echter, op z’n zachtst gezegd niet eenduidig over de effecten op de slaap2.
Rembertus Dodonaeus schreef in zijn Cruyde boeck over Valeriaan:
"Die bladeren ende wortelen van die wilde Valeriane in water ghesoden
gheneest die puysten ende quade sweeringhen des monts
ende die rouwicheyt ende verhittinghen van der keelen,
alsmen daer mede den mont spoelt oft gorgelt."
Nico Rookmaker
1 dokterdokter.nl/encyclopedie/overzicht
2 ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4394901/
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl