Kruidentuin Actueel
25.07.2020 Grote Klis
Vandaag verliep de tuinochtend in uiterst gemoedelijke sfeer. In alle rust werd het onkruid, de slakken en andere ongerechtigheden uit de tuin verwijderd. Nog steeds is de tuin een, vooral door de tot wel twee meter hoge Stalkaars, gele bloemenzee. Ook de Zwarte Nieswortel bloeit spectaculair en prachtig.
Ook mooi, maar iets bescheidener en een beetje verscholen in een hoek staat de Grote Klis (Arctium lappa) te bloeien. De paarse bloemhoofdjes van deze tweejarige plant, zijn dichtbezet met ruwe weerhaakjes die, als de zaden straks rijp zijn, hardnekkig aan je kleding blijven hangen.
Arctium is afkomstig van het Griekse arctos wat beer betekent. Dit vanwege de ruwe bladen en de stekelige bloemhoofdjes, die op de borstelige ruwe berenvacht lijken. Lappa komt van het Griekse lambanoo (grijpen), hetgeen slaat op de haakvormige stekels.
Wortel De Grote Klis heeft een lange penwortel die tot wel een meter lang kan worden. Het werd, en wordt nog steeds als een groente gegeten. In Azië, en vooral in Japan, waar het Gobō heet, is het nog erg populair. Tot ver in de Middeleeuwen werd de wortel ook veel in Europa gegeten. Tegenwoordig alleen nog in Italië en Portugal waar het bardana of "garduna" wordt genoemd.
Kruidendrank In Engeland wordt er sinds de Middeleeuwen een traditionele kruidendrank van gemaakt: Dandelion and burdock (Paardebloem en Klis). Het was oorspronkelijk een soort lichte honingwijn dat werd gemaakt van gefermenteerde Paardebloem (Taraxacum officinale) en Kliswortels. Tegenwoordig is het een koolzuurhoudende frisdrank dat op de Britse eilanden nog veel gedronken wordt.
Kruidengeneeskunde De wortel van de Grote Klis wordt al vele duizenden jaren in de Chinese kruidengeneeskunde gebruikt. Het kent daar een lange lijst van kwalen waarbij het wordt voorgeschreven. Zo wordt het voorgeschreven als ontstekingsremmend middel, zou het de bloedsuikerspiegel verlagen en infecties voorkomen. In de Westerse volksgeneeskunde werd het oorspronkelijk vooral toegepast als vochtafdrijvend- en bloedreinigend middel. Ook werd het gebruikt tegen maagziektes, huidaandoeningen, syfilis en reuma. De grote bladen werden hiervoor op pijnlijke ledematen en gewrichten gelegd.
Haargroei Uit de wortel wordt tegenwoordig een olie gewonnen die de haargroei zou stimuleren. Dit werd al door Paracelsus (1493-1541) aanbevolen. In de oudheid werd de wortel hiertoe in bier gekookt en met het aftreksel werd het haar gewassen, zo zou het haaruitval verminderen en de groei ervan worden gestimuleerd.
Rembertus Dodonaeus schrijft in zijn Cruyde boeck over de Grote Klis:
"T sap van den grooten Clissen met huenich ghedroncken, doet water maken, en die urina lossen, ende es seer goet teghen die pijne en weedom der blasen."
Nico Rookmaker
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl