Kruidentuin Actueel
25.06.2022 Kattendoorn
Ondanks de stikstof-, energie-, Oekraïene-, vluchtelingen-, woning- en wat voor crisis nog meer, zijn we vandaag toch maar weer gewoon aan het wieden en harken geslagen want wij kunnen er vandaag toch ook niks meer aan veranderen. Het was gelukkig wel een hele mooie zomerse dag en de regen van de afgelopen dagen was zeer welkom en is door de tuin in dankbaarheid aanvaard.
Ononis spinosa
Sommige planten kunnen overigens behoorlijk veel droogte verdragen. Zoals bijvoorbeeld de kattendoorn (Ononis spinosa). Deze diep wortelende, overblijvende halfheester heeft zacht behaarde, licht kleverige stengels maar ook venijnige doorns. Het bloeit tijdens de zomermaanden met meestal roze vlinderbloemen en houdt van een zonnige standplaats en een kalkrijke bodem.
Kattendoorn heeft nauwelijks speciale zorg nodig. Het komt in de kruidentuin elk jaar weer boven en doet het altijd goed.
Prangwortel Het blijkt vroeger een eigenaardige reputatie te hebben gehad in akkervelden. Een lastig kruid, getuige de vele volksnamen die het had en waar zelfs Rembertus Dodonaeus (1517-1585) al over schreef. In het Duits werd het namelijk ook wel Ochsenkraut, Prangwurzel of Ochsenbrech, in Frankrijk arreste beuf, in Italië bonaca en in Spanje detiore buey genoemd, dat allemaal ongeveer 'remmen van de ossen of het ploegen' betekent, omdat het met zijn wortels de ploegijzers hinderde en de ossen die de ploeg trokken dikwijls liet stilstaan. In het Nederlands werd het 'prangwortel' genoemd. De wortel bleef 'prangen' of knellen in de oude ploegen.
Volksgeneeskunde In de volksgeneeskunde is de kattendoorn bij de behandeling van diverse kwalen ingezet; het was vooral bekend om zijn urinedrijvende werking. De gedroogde wortel werd toegevoegd aan een theemengsel. Deze thee werd ook voorgeschreven bij nierstenen, jicht en reuma. Verder zou het een hoestremmende werking hebben. Hiervoor werden gedroogde bloemen in een mondwater verwerkt dat gegorgeld diende te worden. De Engelse Herbalist Nicolas Culpeper (1616-1654) schreef het voor bij tand- en kiespijn: "A decoction with some vinegar used to wash out the mouth, eases toothache".
Ook Dodonaeus noemt in zijn Cruyde boeck (1554) al veel toepassingen voor kattendoorn:
"Die scorssen van die wortelen van Prangwortele, met huenich vermenght ende inghenomen doet water lossen, ende breeckt den steen. Tselve doet sy oock met wijn ghesoden ende ghedroncken. Die selve scorsse met huenich ende azijn ghesoden, sijn goet ghedroncken tseghen die vallende sieckte als Plinius scrijft. Alsmen oock die selve scorssen in water ende azijn tsamen ziedt ende dat al werm in den mont houwet, zoo ghenesen sy ende doen vergaen den tantsweer. Die ionghe scuetkens, eer die bladeren wel voortcomen, afghepluckt ende ghesouten sijn een bequaeme ende ghesonde spijse voor salaet gegheten, sy doen die urine lossen ende dat graveel rijsen dickwils ghebruyckt."
Nico Rookmaker
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl