Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

19.04.2014 Wildemanskruid

Vandaag waren we slechts met z’n drieën: Gerda, Geja en ik. Door het mooie weer hebben we heerlijk van onze tuinochtend genoten. De Hedera dreigde behoorlijk te gaan woekeren tegen de kloostermuur aan de oostkant. Fiks ingrijpen onzerzijds heeft daar een eind aan gemaakt. De vele vele vele Esdoornzaailingen en de kleine Veldkers hebben we vervolgens een resoluut halt toegeroepen.

Deze week is de plant die verreweg het mooiste bloeit het Wildemanskruid (Pulsatilla vulgaris). Het is een vaste plant met paarse behaarde bloemen en groeit het liefst op droge kalkhoudende grond. Het bloeit van maart tot mei. Hij blijkt bij aanraking voor irritaties van de huid te kunnen zorgen. Het innemen van de verse plant is gevaarlijk. Deze plant behoort tot de familie van de ranonkelachtige en is als zovele ranonkelachtigen giftig en smaakt brandend scherp. Bij wrijven of kneuzen van het kruid vervliegt die vluchtige stof en dwingt zo de ogen tot tranen. De wortel heeft een zoete geur. Tinctuur en afkooksel werden gebruikt bij verlammingen van de ogen, duizeligheid, hoesten en huiduitslag. Als oogwater gebruikt men een afkooksel met een gram kruid op een kwart liter water.

Vroeger werd het gedroogde kruid gebruikt tegen ontstekingen van de maag, darmen en geslachtsorganen. Tegenwoordig wordt het alleen nog homeopathisch toegepast. In de Oudheid werden door de artsen volgens de signatuurleer planten met hangende bloemen als bijzonder effectief beschouwd en werden voorgeschreven aan patiënten die het hoofd lieten hangen als gevolg van depressie en melancholie.

De Nederlandse naam wordt verklaard door de wild uitziende bloemhoofden die bij het afrijpen van de vruchten ontstaan. De bloemstijlen groeien uit tot harige pruiken die door de wind in de war worden gebracht (foto). Pulsatilla komt uit het Latijn pulsare en betekent ‘bewegen, kloppen of schudden’, omdat de bloemen door de wind op en neer slaan. In Engeland heet de plant Pasqueflower, omdat de soort omstreeks Pasen bloeit. Uit de plant werd ook een groene kleurstof gewonnen die werd gebruikt om paaseieren te verven. In het Nederduits werd het ook wel Keukenschel genoemd. Wellicht een verbastering van Koeschel (Koebel)?

Dodoens schreef over Wildemanskruid:

‘De bladeren, stelen en bloemen van keukenschel die zeer scherp van smaak zijn worden voor heet en droog gehouden tot in de derde graad, doorsnijdend, dun makend, natrekkend, verterend, zuiver makend, ja bezerend en dooretend van krachten. Daarom zal men het niet binnen het lijf gebruiken.’

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief