Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

14.06.2014 Wijnruit

Janneke en ik waren vandaag met z’n tweeën in de Kloosterhof actief. In juni is dat altijd een feest want dan is de tuin op z'n mooist. Een aantal kruiden bloeien volop en een aantal staan op het punt dit te gaan doen.

De wijnruit (Ruta graveolens) vormt een geel groene deken van heel apart gevormde bloemetjes die door allerlei insecten bezocht worden. Ik loop er echter liever met een grote boog omheen omdat ik uit pijnlijke ervaring weet dat de plant stoffen bevat die bij aanraking blaren op de huid geven. En niet alleen ik maar ook honden en katten schijnen een hekel aan wijnruit te hebben. Graveolens betekent sterk riekend. Wijnruit werd vroeger voor medicinale doeleinden gebruikt en nu nog als keukenkruid. Enkele jongen blaadjes in de sla of gedroogd bij vlees. De smaak is erg bitter. Wijnruit is het bittere kruid dat hoort bij Pesach en wordt gegeten ter nagedachtenis aan de tijd dat de Joden slaven waren in Egypte. De bittere smaak symboliseert het leed dat hen werd aangedaan.

De etherische olie uit de bladeren wordt in parfums gebruikt. Het verse en gedroogde kruid is een herbicide, in de linnenkast gelegd bestrijdt het motten. Van de plant (wortels) wordt een rode verf gemaakt. In het noorden van Italië wordt het gebruikt om de grappa, het traditionele sterke drankje, te aromatiseren. De combinatie wijnruit, wijn, vijgen en walnoten werd al tijdens het begin van onze jaartelling toegepast tegen vergiftigingen. In de 16e, 17e en 18e eeuw stond het in iedere kruidentuin, omdat de plant zou beschermen tegen de pest.

Rond 1270 schreef Jacob van Maerlant in zijn Der naturen bloeme het volgende over wijnruit.

Oec drinc rute teghen venijn
ende die met bete yuenijnt sijn
of van enen verwoeden ont
stampe rute in curter stont
ende legse vp die wonde
et behout die dine ghesonde. Ook drink ruit tegen venijn
en die met beten vergiftigd zijn
of van een dolle hond
stamp ruit een korte stonde
en leg het op die wonde
het behoudt jouw gezondheid.

Ook de prestigieuze medische school in het Zuid-Italiaanse Salerno had in de 13e eeuw bijzonder veel aandacht voor de wijnruit en bij de vele spreuken die zij als voorlichting de wereld inzonden, werd wijnruit niet vergeten.

Wijnruit bant de wellust uit,
klaart het oog, geeft wijs besluit:
het kooksel drijft de vlo en luis
uit de kleren en uit huis.

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief