Kruidentuin Actueel
13.06.2020 Gewone Ossentong
Vandaag waren Gerda en Nathalie voor het eerst dit jaar weer in de tuin aan de slag, en wat blijkt: onkruid wieden verleer je niet. Gelukkig maar. De tuin is in deze tijd van het jaar op z’n mooist. (Maar… op het moment dat ik dit thuis zit te schrijven is er een fikse hagelbui geweest met dikke hagelstenen en durf ik eigenlijk niet te gaan kijken hoe de tuin er nu uitziet.)
Myrmecochorie Sommige kruiden zijn heel honkvast en hoewel ze wel zaden vormen verspreiden ze zich nauwelijks door de tuin. Andere kruiden komen echter spontaan op de meest vreemde plekken op. Zo ook bijvoorbeeld de Ossentong (Anchusa officinalis). Dit komt door een eiwitrijk aanhangsel dat aan de zaden zit: het ‘mierenbroodje’. Mieren slepen dit samen met het aanhangende zaadje naar hun nest. Vaak laat het zaadje onderweg al los, maar soms wordt het meegesleept tot in het nest. Deze wijze van verspreiden heet myrmecochorie (Grieks Myrmeco = mier; chorous = verspreiden).
Droge standplaatsen De Ossentong is een tweejarige plant maar kan, als de omstandigheden gunstig zijn, meerjarig zijn. Door de dikke donkerkleurige wortel die meer dan een meter de grond ingroeit en de dichte beharing op het blad en de stengel die uitdroging tegen gaan, is de plant uitstekend geschikt voor droge standplaatsen.
Ruw De bladeren hebben de vorm en de ruwheid die doet denken aan de tong van een os. Een algemene eigenschap van de familie van ruwbladige waaronder deze plant valt. De bloemen zijn vrij klein en hebben een blauw tot paarse kleur. Het lijkt wel of de bloemen van de Ossentong in de Kloostertuin een aantal jaren geleden vooral blauw waren en dat ze dit jaar allemaal paars zijn!
Verfplant Hoewel Ossentong vroeger medicinaal werd toegepast als laxeermiddel, bij darmklachten, miltzucht, zweren, ontstekingen, hoest, maagzweren en als hartversterker, wordt ze tegenwoordig alleen nog maar toegepast als verfplant. Afhankelijk van de wijze van behandeling geeft de wortel een roze, rode, bruine, paarsgrijze tot grijze kleur aan textiel en wol. Overigens komt de geslachtsnaam Anchusa van het Griekse woord ‘anchousa’ wat rouge of verf betekent. De wortel werd namelijk in de Oudheid gebruikt om een kleurstof aan te onttrekken die gebruikt werd voor make-up.
Rembertus Dodonaeus schrijft over de gewone Ossentong in zijn Cruyde boeck:
"dat zy het herte stercken, verlichten ende alle swaerheyt daer uyt veriaghen. Ende dat die bloemen in wijn gheleyt oft conserve daer af ghemaeckt, seer goet zijn voor alle bedroefde, swaermoedighe, benaud ende melancholieuse menschen."
Nico Rookmaker
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl