Kruidentuin Actueel
12.06.2021 Lelietje-van-dalen
Omdat afgelopen dinsdag het museum, na maanden door corona gedwongen gesloten te zijn geweest, weer openging, was het vandaag voor ons toch ook wel weer even wennen dat er sinds hele lange tijd weer bezoekers in de tuin rondliepen.
Er bloeide vandaag overigens weer van alles. O.a. de steenanjer (Dianthus deltoides), de paarse morgenster (Tragopogon porrifolius) en, hoewel het ook wel meibloempje of meiklokje wordt genoemd, bloeide het lelietje-van-dalen (Convallaria majalis) vandaag ook prachtig.
Oorsprong
Het lelietje-van-dalen groeit bij voorkeur in loofbossen (eiken, beuken) in een vochtig tot matig voedselrijke bodem op een licht beschaduwd plekje. Het vindt zijn oorsprong in een groot deel van Europa, het gebied van de Kaukasus en in West Siberië. Aanvankelijk werd het meegenomen naar Nederland om het rond landgoederen en kasteeltuinen uit te planten (Stinzenplant). Vandaaruit heeft het zich verwilderd naar de Nederlandse loofbossen.
Naam "Convallaria" betekent letterlijk "Lelie van dalen" en is afkomstig van convallis, dat "dal" of "vallei" betekent, wat weer verwijst naar de voorkeur van zijn groeiplaats. De soortnaam "majalus" betekent in "in mei bloeiend".
Giftig Alle delen van het lelietje-van-dalen zijn erg giftig door de aanwezigheid van verschillende hartglycosiden en saponinen. De saponinen veroorzaken na inname braken, diarree en buikpijn. De hartglycosiden hebben een sterk effect op de hartspier waardoor er hartritmestoornissen kunnen optreden. Verder kunnen ze desoriëntatie, aanvallen en hartfalen veroorzaken. Uit geschriften uit de 16e eeuw valt op te maken dat deze kennis destijds al wel bekend was; desondanks werden er gedroogde bloemen aan snuiftabak toegevoegd.
Geur Op 1 mei wordt in veel landen in Europa het begin van de lente gevierd. In Frankrijk en België is het gebruikelijk dat kinderen dan een boeketje van lelietjes-van-dalen aan hun moeder en oma geven. De bloemen hebben een bijzondere muskusachtige geur die in de parfumerie en de cosmetica zeer populair is. Omdat er uit de bloemen geen etherische oliën gewonnen kunnen worden wordt de geur met behulp van verschillende geurstoffen kunstmatig samengesteld.
Rembertus Dodonaeus noemt Lelietje-van-dalen in zijn Cruyde boeck ook wel Eenbladt.
"Die wortel van Eenbladt wordt ghehouwen van sommighen dees tijts, voor een kostelijck ende seer sonderlinghe dinck ende remedie tseghen die sieckte der pestilentien, ende alle verghiftheyt, alsmen tpoeder daer af een half vierendeel loots swaer met goeden wijn oft azijn oft met beyde tsamen, naer ghelegentheyt van den siecken in neempt ende daer mede gaet ligghenende wel sweet. Eenbladt met sijnder wortel is goet gheleyt op die versche wonden, bewaert ende bescermt die selve van alle verhittinghen ende apostumatien*."
Nico Rookmaker
* apostumatien = blaren
» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond
» Alle blogbijdragen van dit jaar » Breng een bezoek aan het museum
Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker Coördinator Kruidentuinlieden
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl