Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

10.09.2016 Zeepkruid

De tenten van de ridders en huurlingen zijn inmiddels weer verdwenen. Ook het wapengekletter en het gebulder van de kanonnen heeft weer plaats gemaakt voor de gebruikelijke rust en stilte. Het afgelopen weekend rondom het Klooster gehouden Middeleeuws Ter Apel is weer voorbij en trok ook dit jaar weer vele bezoekers. Het gebouw was dit keer vrij toegankelijk en velen hebben daar gebruik van gemaakt. Ook in de tuin hebben we zelden zoveel bezoekers gehad. Vandaag gaan we gewoon weer over tot de orde van de dag; onkruid wieden. Hoewel het deze dagen nog zomers warm is kondigt de herfst zich inmiddels aan.

Het Zeepkruid (Saponaria officinalis) bloeit nu al weer enkele weken heel mooi met zacht roze lichtgeurende bloemen. Zoals de naam al aangeeft werd deze plant vroeger gebruikt als zeep. Er werd wol en andere textiel mee gewassen maar het werd ook gebruikt bij overmatige vetafscheiding van de huid, hoofdhuid en voor het ontvetten van het haar. Omdat vooral de wortelstokken veel zeepstoffen, ook wel saponinen genoemd, bevatten werd een afkooksel van de verse of gedroogde wortel gebruikt om zeepwater te maken. Regelmatig hiermee gewassen maakte de huid blank en zacht en het werd daarom ook wel schoonheidswater genoemd.

Het Zeepkruid had echter ook een uitgebreide "medicinale" werking. Jicht en leverkwalen werden met Zeepkruid behandeld. Verstoppingen werden verholpen door het extract in een "lavement" (klysma) toe te passen. Hiervoor werd een uit de wortel gekookte extract gebruikt. Saponinen zijn eigenlijk giftig en inwendig gebruik moet daarom met voorzichtigheid gebeuren. Ze werken prikkelend op de slijmvliezen van de luchtwegen en het maag-darmkanaal. Bij overdosering kunnen misselijkheid, diarree en eventueel braken optreden. Hierdoor werd het kruid "medicinaal" toegepast bij hoest als slijmoplossend- of bij verstopping als laxeermiddel.

Dodoneaus schrijft in zijn 2e Cruiydtboeck uit 1644 over de toepassing van de wortel van het Zeepkruid:

" Dese wortel met honigh vermenght is goedt den ghenen die hoesten, kort van adem ende benauwt van borsten zijn: omtrent eenen lepel vol inghenomen, ende met honigh-water ghedroncken, is sy goedt den ghenen die swaerlijck versuchten. Sy doet oock niesen, met honigh in den neuse ghedaen: ende in den mondt ghenomen oft gheknauwt, treckt vele fluymen uyt den hoofde. Men vermenght dese wortel oock met azijn ende meel van Gersten-mout, ende men maeckt daer een plaester, papken oft salve van, die alle schorftigheden ende plecken ende onsuyverheden des huyts ghenesen kan. "

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief