Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

08.09.2012 Herfsttijloos

Vandaag hebben Janneke en Geja de paden ontdaan van het gras. Deze begonnen langzaamaan op grasvelden te lijken. Hoogste tijd dus. Ondertussen heb ik de perken geschoffeld. In Vak 12 kwam ik de prachtig bloeiende Herfsttijloos (Colchicum autumnale) tegen. De naam herfsttijloos komt van tijloos/tijdloos, omdat deze plant in de herfst pas bloeit en het blad zich eerst vorm in het jaar daarop. De zeer giftige plant in de Middeleeuwen gezien als een toverkruid.

In de volksgeneeskunde werd Herfsttijloos ondermeer gebruikt tegen geelzucht. Ook zou de knol bescherming bieden tegen tandpijn en de pest. In verband met het bijgeloof dat de drager van een knol van deze plant bescherming bood tegen pest en andere besmettelijke ziekten, is wellicht de volksnaam Levensbloem te verklaren. Men hing de knol om de hals, zoals dit in 1680 te Dresden geschiedde toen daar de pest heerste. Een aftreksel van knol en bloemen werd gebruikt om zich van luizen te bevrijden. Dit middeltje moet wel zeer oud zijn, want reeds in de twaalfde eeuw vinden we dit gebruik vermeld en wel bij Hildegard von Bingen. Zij noemde de plant Heylheubt, hetgeen op dit gebruik duidt.

In de plantenveredeling wordt colchicine gebruikt voor het verdubbelen van het aantal chromosomen. Op deze manier werden tetraploïde planten ontwikkeld. Bijvoorbeeld tetraploïd Engels raaigras (Lolium perenne).

Colchicine is ook bekend als middel bij jichtpijnen en acute jichtaanvallen. Het voornaamste symptoom van jicht is een intense, brandende pijn aan het gewricht van de grote teen. De Latijnse naam gutta (druppel) voor jicht vindt zijn oorsprong in het feit dat men dacht dat een druppel flegma in de grote teen was gedruppeld. Door zijn lange geschiedenis is jicht het onderwerp geweest van talloze effectieve en minder effectieve behandelingsmethoden. Het medicament met de langste geschiedenis tegen jicht is echter colchicine.

De Oude Grieken noemden de knolletjes Colchicine Hermodactyli en beschouwden het purgeren (lichaam reinigen door braken of laxeren) hiermee als de beste en gemakkelijkste methode om de pijn van jicht kwijt te geraken.

Herfsttijloos wordt nu alleen nog verdund in de homeopathie gebruikt, maar blijft wel een bijzondere plant vanwege zijn grootse geschiedenis.

Nico Rookmaker

Bronnen: www.wikipedia.org, etymologiebank.nl, mens-en-gezondheid.infonu.nl

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief