Homepage / Actueel / Kruidentuin Actueel / Archief / IJzerhard

05.08.2017   IJzerhard

Ondanks de beschutte ligging heeft de tuin af en toe toch te maken met het extreme weer van de laatste tijd. Enkele wolkbreuken hebben er voor gezorgd dat de tuin blank kwam te staan en de harde wind van de afgelopen dagen hebben de Kardoen en de Qunoa omver geblazen. Maar na vandaag ziet alles er weer piek fijn uit. Gedurende al dit natuurgeweld groeien de meeste planten onverminderd door. Bijvoorbeeld het IJzerhard (Verbena officinalis). Dat ook wel IJzerkruid wordt genoemd.

Dit tamelijk onooglijke plantje blijkt verrassend genoeg een hele lange geschiedenis te hebben die reikt tot ver voor onze jaartelling. Al in de tijd van de Egyptenaren werd de plant als heilig beschouwd. Het zou over allerlei goddelijke en bovennatuurlijke krachten beschikken. Ook bij de Romeinen was IJzerhard bijzonder populair. Plinius de Oudere noemde IJzerhard destijds het beroemdste kruid van Rome. Ook voor de Kelten, Grieken en Galliërs was het een heilige plant. Een plant met een dergelijke grote mystieke waarde pluk je natuurlijk niet zomaar even in het veld. Dat vergt de nodige sacrale handelingen. Ik vond deze plukinstructie met een hoog Asterix & Obelix-gehalte:

"Voor een goede werking moet je het kruid verzamelen met het rijzen van de ster Sirius, de grote hondenster, maar zo dat je noch de maan, noch de zon boven de aarde ziet, dus als het goed donker is. Het kruid haal je nu vervolgens met een gouden of zilveren werktuig uit de aarde, laat het liggen zodat de morgendauw er op valt, al die tijd mag je het niet verlaten. Na al die arbeid in de donkere en duistere nacht heb je dan het Kruid der Kruiden verworven."

In de vroege Christelijke mythologie staat dat het gebruikt werd om Christus' wonden te stelpen toen hij van het Kruis gehaald werd. In Engeland wordt het daarom ook wel Herb of the cross genoemd. IJzerhard heeft inderdaad een zekere adstringerende of samentrekkende werking waardoor wonden sneller genezen.

Vaak wordt ook de rustgevende, kalmerende en slaapverwekkende werking van een thee van Verbna genoemd. De thee wordt gedronken bij nerveuze stoornissen, zoals angst en stress. Nicholas Culpeper, een Engelse Herbalist, schreef in 1652 in zijn boek The English Physitian Verbena voor tegen "over-enthusiasm".

Rembertus Dodonaeus schreef het voor bij tandvleesproblemen:

"Die bladeren van dat rechte dat es rechtopwassende Verbene,
oft die wortelen alleene, oft beyde tsamen in water ghesoden,
sijn seer goet voor die sweeringhe des monts, ende dat tantvleesch,
alsmen daer mede den mont spoelt."

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden
2024 © Museum Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL]   Tel. +31 [0]599 581370   info@kloosterterapel.nl
Twitter Facebook Instagram
privacy  |  cookies  |  links  |  contact  |  mobiel
Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl