Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

03.05.2014 Wijsheden van Hildegard von Bingen en Jan-op-de-preekstoel

In de 12e eeuw leefde Hildegard von Bingen. Zij was abdis van kloosters in Disibodenberg, Bingen en Eibingen aan de Rijn in Duitsland. Hildegard componeerde, schreef met gezag de nodige folianten vol en was onder meer kruidkundige. Ze werd wel de eerste Duitse vrouwelijke arts genoemd. Met beeldend taalgebruik omschreef ze in ieder geval de werking van geneeskrachtige kruiden. Vandaag hebben we een aantal van deze teksten bij de betreffende planten gezet. Een mooi voorbeeld is haar omschrijving van de werking van de Sleutelbloem (Primula elatior).

'De sleutelbloem heeft haar hele groenkracht van de zon. Daardoor onderdrukt ze melancholie in de mens en de luchtgeesten zullen stoppen met het plagen van deze mensen. Maar ook een mens die door heftige krachten in zijn hoofd zo erg bedrukt raakt neme dit kruit en hij zal weer opleven.'

Jan-op-de-preekstoel In minder dan 2 weken tijd is Jan-op-de-preekstoel (Arisaema Triphyllum), de plant met de mooiste naam van onze kruidencollectie, uit de grond gekomen en staat nu ook al prachtig te bloeien. Wie goed naar de bloemkelk kijkt ziet meteen de verklaring van de Nederlandse naam.

De bloeiwijze bestaat uit een blad, bloeikolf genaamd, dat lijkt op een preekstoel. Hierin zit een vlezige aar (de spadix) verborgen. Op de spadix zitten de eigenlijke bloemen. Een opvallende eigenschap van Arisaema triphyllum is dat de meeste bloemen op de spadix aanvankelijk mannelijk zijn maar er ontstaan, naar mate de planten ouder worden, meer vrouwelijke bloemen. Deze bloeit van mei tot juni en wordt bestoven door vliegjes die worden aangetrokken door een aasgeur die de bloem verspreid. De Arisaema triphyllum is net als bijvoorbeeld de Aronskelk in staat om de temperatuur van de spadex enkele graden te verhogen om zijn geur te versterken en zo insecten te lokken. Na de bloei ontstaan er kleine, 1 cm grote besjes die aanvankelijk groen zijn maar naar rood verkleuren. In de winter trekt Arisaema triphyllum zich terug in de bodem.

De indianen van Noord-Amerika gebruikten de wortel als medicijn en voedsel. De verse wortel werd gebruikt bij heesheid en ontstekingen van de luchtwegen. Maar dit was niet zonder risico’s. De verse wortel bevat namelijk naaldachtige calciumoxalaat kristallen die pijnlijke irritatie van de mond en keel veroorzaken. Ook bij aanraking kan de verse wortel al blaren op de huid veroorzaken. Alleen gedroogd en tot meel vermalen kan de wortel als voedsel gebruikt worden.

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief