3D-plattegrond

» Instructie » Begane grond » Eerste verdieping Galerie II Voorportaal Dormitorium Doksaal Ziekenzaal Cel I Cel II Glasatelier Gewelven Scriptorium » Kelder

Scriptorium

De Schrijfkamer lag boven de Priorkamer, de enige ruimte waar de openhaard voor warmte zorgde. Die warmte drong door naar boven waardoor men langer in het Scriptorium bezig kon zijn met het overschrijven van de H. Schrift, de leer van Augustinus, teksten betreffende de liturgie en het koorgebed en biografieën van heiligen.

Gelet op de aard van dit middeleeuwse plattelandsklooster (zielzorg, ziekenverpleging, landontginning, veeteelt enzovoorts) ligt het niet in de rede te veronderstellen dat hier wetenschappers aanwezig waren die nieuwe ideeën aan het perkament toevertrouwden.

We weten dat in de Koninklijke Bibliotheek te Stockholm, Zweden, een boek ligt met heiligenlevens gebonden in een leren band met ruitmotief (KB: Ms. A 127). Het betreft een vertaling in het Middelnederlands van Vitas-Patrum door de zogenaamde Bijbelvertaler. Vermoedelijk werd het handschrift geschreven in Klooster Ter Apel door kruisheer Johan van Loen. Op het laatste blad staan achter elkaar enkele aantekeningen die dat aannemelijk maken: 'Dye dit boeck heuet ghescreuen, god geve hem dat ewighe leuen. Amen'. 'Ick begheere omme godes willen een Aue Maria voer den die dit ghescreuen heuet' en 'johan van Loen, een broder van Apellen'.

De heiligen die besproken worden zijn onder anderen Antonius, Paulus (de heremiet), Hilarion, Abraham, Symon, Pachomius, Malchus, Franthonius, Lupicinus en Romanus, Achadrus, Macharius, Pelagia, Maria Egyptiaca ('Der Sielen troest'), Thaïs en Ephrosine.

Hoewel er geen statuten over het dagelijks leven in het scriptorium bekend zijn, zijn er toch kleurrijke getuigenissen hieromtrent overgeleverd.. Het ongenoegen van de kloosterling werd grotendeels veroorzaakt door de fysieke ongemakken die gepaard gingen met het kopiëren. Een monnik van Corbie noteerde: 'Wie de kalligrafie niet beoefent, weet niet hoeveel moeite wij moeten doen. Zo zoet als de haven is voor de zeeman, zo zoet is de laatste regel voor de schrijver. Slechts drie vingers houden de pen vast, maar het hele lichaam zwoegt'. In een manuscript uit de abdij St. Aignan te Orleans staat geschreven: 'Schrijven is onnoemelijk saai. Het kromt de rug, vermindert je zicht, brengt de spijsvertering in verwarring en kraakt je romp.' Het laatste woord dat de kopiist opschreef was dan ook meestal Goddank!, Amen! of Gefeliciteerd!

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail