Werken in kloosters
DE KRUIDENTUIN
Kloostertuinen zijn tuinen om of in het klooster. In de middeleeuwen waren ze meestal centraal gelegen met rondom de kloostergebouwen. De tuinen hebben historisch gezien verschillende bestaansredenen. De kruidentuin (herbularius) had vooral een geneeskundige functie.
De tuin van Klooster Ter Apel
Het Klooster Ter Apel werd in 1465 gesticht. Het oudste deel van het complex was de kerk,
in de zestiende eeuw werden de drie vleugels gebouwd die met de kerk een kloosterhof omsloten.
Het klooster kwam in 1619 in handen van de stad Groningen. Kerk en kloostergebouw werden in de
jaren dertig van de 20e eeuw gerestaureerd onder leiding van de stadsingenieur C.L. de Vos tot
Nederveen Cappel, die ook een kleine Geschiedenis en beschrijving van het voormalig klooster Ter
Apel publiceerde. Daarin duidde hij de kloosterhof als ‘binnentuin’ en ‘kruidhof’ aan.
De Stad-Groninger tuinarchitect J.W. Verdenius maakte in 1932 het ontwerp voor de beplanting van de
kloosterhof. Deze had na de Reformatie als begraafplaats gediend en was waarschijnlijk tot de invoering
van de begrafeniswet van 1869 in gebruik gebleven. Over de oorspronkelijke situatie was niets bekend.
Verdenius verzon daarom een ‘historische kruidentuin’ waarin ook plaats was voor een aantal van de aanwezige
grafzerken. Na de Tweede Wereldoorlog raakte de tuin in verval. Wel werd ze ter gelegenheid van het
vijfhonderdjarig bestaan van het klooster in 1964 opgeknapt, maar daarna viel ze opnieuw aan verwaarlozing
ten prooi.
'Een uitgekiende verzameling' Met de komst in 1973 van een nieuwe beheerder, Allie Eenjes, kwam hieraan een eind. Hij pakte de tuin voortvarend aan samen met Gerda Vuurboom. Wat de keuze van de gewassen betreft, liet hij zich adviseren door de staf van de Groninger Hortus. Het resultaat was ‘een uitgekiende verzameling van medicinale kruiden, verfplanten en keukenkruiden’ in met buxus omzoomde perken. Die laatste zijn, waarschijnlijk om zuiver esthetische redenen ‘naar barok-motief’ aangelegd. In 2000 kreeg de aan één kant open hof zijn vroegere beslotenheid terug door de bouw van een nieuwe vleugel, ontworpen door de Deense architect Johannes Exner. De tuin bevat nu ruim 200 soorten geneeskrachtige kruiden, verfplanten en keukenkruiden.
Tentoonstelling
In de tentoonstelling wordt uiteraard aandacht besteed aan de geschiedenis van de kruidentuin van Museum
Klooster Ter Apel en wordt uitleg gegeven over de planten in de huidige tuin. Daarnaast wordt verteld over de
kennis van de middeleeuwse mystica Hildegard von Bingen, de humorenleer en de signatuurleer, die o.a. in
Middeleeuwse kloosters werden gebruikt.
Op zondag 25 augustus 2019 geeft Ben Westerink, groot liefhebber van wilde planten, natuurgids en publicist over natuur en landschap, een lezing van 13.30 tot 15.30 uur.
Westerink heeft zich beroepshalve zo’n kleine veertig jaar bezig gehouden met de opleiding van apothekers en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die op de hersenen aangrijpen. De lezing is voor de spreker een ontmoeting tussen zijn vrije tijdsbesteding en zijn beroep. Hij gaat op zoek naar de betekenis van wilde planten voor de ontwikkeling van medicijnen. Vele culturen houden zich al eeuwenlang bezig met het medicinaal gebruik van wilde planten. Maar wat vinden wij hier van terug in onze huidige apotheek? Liggen er ook mogelijkheden voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die iets toevoegen aan ons huidige arsenaal? Buiten de officiële geneeskunde wordt veel gebruik gemaakt van het gebruik van producten die direct uit plantenmateriaal zijn bereid. Er wordt voor deze producten veel reclame gemaakt waarbij de natuurlijke afkomst steeds als aanbeveling dient. Maar hoe werkzaam zijn deze preparaten eigenlijk? Tenslotte zal worden stilgestaan bij de bijwerkingen van preparaten van plantaardige afkomst. Het gebruik van deze preparaten blijkt onze samenleving behoorlijk te ontwrichten.
- Zondag 25 augustus 2019 van 13.30 tot 15.30 uur
- Kosten: € 10,00 p.p. (inclusief entree, lezing en consumptie). Museumkaart niet geldig.
- Uitsluitend op reservering via 0599 581370 of info@kloosterterapel.nl.
- Wij nodigen u van harte uit om aansluitend de overige Kloostervertrekken, Kruidentuin en exposities te bezichtigen.
Tekenen is ontdekken. Kijken, schetsen en uitwerken. Dat is wat u gaat doen tijdens de Workshop Kruiden Tekenen van Zwaantje Weishaupt op 29 augustus 2019 van 13.00 tot 16.00 uur.
Zwaantje geeft een kijkje in de keuken van een beeldend kunstenaar, maar om mee te doen hoeft u beslist geen tekentalent te zijn. Na een inleiding in Kloostercafé De Refter, onder het genot van een kopje koffie of thee, vooral lekker aan de slag! Afhankelijk van het weer buiten tussen de kruiden in de tuin of binnen met geurige boeketten. Misschien ontdekt u wel een verborgen talent, maar het wordt gegarandeerd een leuke en leerzame middag!
- Donderdag 29 augustus 2019 van 13.00 tot 16.00 uur,
inloop vanaf 12.45 uur. - Kosten (incl. entree, consumptie en deelname workshop):
€ 28,50 per volwassene. Museumkaart niet geldig. - Materiaal is voorhanden.
- Uitsluitend op reservering via 0599 581370 of info@kloosterterapel.nl, uiterlijk twee dagen voorafgaand aan de workshop vòòr 16.00 uur.
- Er kunnen maximaal 8 personen deelnemen. Bij onvoldoende aanmeldingen heeft de workshop geen doorgang.
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl colofon | privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl