JUBILEUMEXPOSITIE
550 jaar Klooster Ter Apel

Homepage / Actueel / Exposities / Archief / Jubileumexpositie 550 jaar Klooster Ter Apel

datum 17 mei t/m 23 augustus 2015

In 2015 is het precies 550 jaar geleden dat Hinrick van Berghe samen met Ludolphus, Gerardus van Horn, een onbekende broeder en enkele lekenbroeders vanuit het kruisherenklooster in het Duitse Bentlage naar het goed ‘Apell’ kwamen om er een nieuw klooster te stichten. Er is sindsdien veel gebeurd in en rond het Klooster en de tentoonstelling ‘550 jaar Klooster Ter Apel’, die van 17 mei t/m 23 augustus te zien is, staat stil bij al die bijzondere momenten.

Mr. Arnold Hendrik Koning
Het Klooster Ter Apel, ca. 1804
olieverf op doek 48,5 x 64, 5 cm
Van 550 jaar geleden... Voor de kruisheren vanuit Duitsland kwamen om ‘Domus Novae Lucis’ te stichten, hadden de premonstratenzers op dezelfde locatie al een uithof gebouwd - een boerderij met grond - en deze later uitgebreid met een kapel, ‘Domus Lucis’ genaamd. Zij konden echter niets met dit ruige terrein en verkochten het in 1458 aan pastoor Jacobus Wiltingh. Deze schonk de grond in 1464 aan de kruisheren die besloten er een nieuw klooster te gaan bouwen. Tussen 14 en 17 mei 1465, precies 550 jaar geleden, trokken een aantal kruisheren en lekenbroeders naar het gebied om er te beginnen met de bouw van het klooster.

...naar nu Erg lang heeft het Klooster niet bestaan want de strijd tussen de katholieken en protestanten werd in Groningen uiteindelijk in 1594 in het voordeel van de protestanten beslist en mondde uit in het Tractaat van Reductie. Dat maakte een einde aan het kloosterleven en de laatste prior werd dominee. Roerige tijden braken aan en het Klooster kreeg in de eeuwen die volgende tal van functies, van gastenhuis en herberg tot school en notariswoning. Er waren soldaten ingekwartierd en hoge heren uit de stad overnachten er. Tal van verbouwingen en restauraties vonden plaats en er werden verdiepingen en vleugels afgebroken en weer opgebouwd. Maar het Klooster werd behouden en werd uiteindelijk een museum voor kloostergeschiedenis en Top 100-monument van UNESCO.

Objecten, schilderijen en prenten

In de expositie ‘550 jaar Klooster Ter Apel’ laten tal van bijzondere objecten, schilderijen en prenten de geschiedenis van het Klooster zien.

Zegel en boeken
Voor het eerst zijn het originele zegel en een van de twee nog bekende boeken uit de middeleeuwse klooster­bibliotheek weer terug. Het ronde zegel met daarop een afbeelding van de heilige Augustinus met een kromstaf en een hart en de teksten S[igillum] co[n]ventus fr[atr]um ordi[ni]s s[an]c[t]e crucis en domus nove lucis i[n] Apel bevindt zich aan een charter uit het middeleeuwse klooster­archief.

Legenda Aurea
In de Legenda Aurea, in 1490 in Keulen gedrukt, staat voorin geschreven dat het boek werd geschonken aan de kloosterbroeders van Ter Apel; een prachtig bewijs dat het boek ooit deel uitmaakte van de kloosterbibliotheek.

Odilia-schrijn
Een bijzondere replica van het Odilia-schrijn van de kruisheren zal bij hoge uitzondering te zien zijn.

Vondsten, plattegronden, prenten, schilderijen
Archeologische vondsten, middeleeuwse documenten, plattegronden en het cartularium laten de oudste geschiedenis zien, terwijl prenten, tekeningen en schilderijen van onder anderen Assuerus Quaestius, mr. Arnold Hendrik Koning, Tjakko Borgesius, Henk Helmantel, Anton Pieck en Johan Hemkes juist een beeld schetsen van de latere eeuwen.

Maquette
De nieuwe maquette van het Klooster en de omliggende enclave toont hoe het kloosterterrein er rond 1550 uit heeft gezien.

Fototentoonstelling recente geschiedenis
Een speciale fototentoonstelling gaat over de meest recente geschiedenis van het Klooster. Naast foto’s van verbouwingen, restauraties en opgravingen in en rond het Klooster, getuigen foto’s van bewoners van Ter Apel van de vele bijzondere herinneringen die zij aan het Klooster hebben.

De Expositie 550 Jaar Klooster Ter Apel werd mogelijk gemaakt door subsidies en sponsorbijdragen van

- Drukkerij Publicom, Stadskanaal
- Emmaplein Foundation, Haren GN
- G.G.B. Bolhuisfonds, Groningen
- M.A.O.C. Gravin van Bylandtstichting, Den Haag
- Stichting Albino, Assen
- Stichting Zabawas, Nootdorp
- VSB Fonds, Utrecht

Naast de aanwezigheid van objecten uit de eigen collectie van Klooster Ter Apel, werden bruiklenen beschikbaar gesteld uit particuliere collecties en door

- Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven en Sint Aegten, Sint Agatha
- Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum, Leeuwarden
- Groninger Museum, Groningen
- Henk en Babs Helmantel, Westeremden
- Kruisherenklooster, B-Maaseik
- Groninger Archieven, Groningen

2024 © Museum Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL]   Tel. +31 [0]599 581370   info@kloosterterapel.nl
Twitter Facebook Instagram
privacy  |  cookies  |  links  |  contact  |  mobiel
Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl