Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

20.07.2013 Moerbei, Zwarte Nieswortel en Griekse Alant

Vandaag hebben we de bessen van de moerbei (Morus alba) geoogst. Siny heeft hier jam van gemaakt die inmiddels in onze Kloosterwinkel - zolang de voorraad strekt - te koop is. De witte moerbei werd vooral om de zijderupscultuur aangeplant: de rupsen vreten blad, van het spinsel voor de cocon werd zijde geproduceerd. De vruchtjes werken licht laxerend. Het blad heeft een desinfecterende werking. Met het herfstblad kunnen stoffen geel worden geverfd.

Op de jaarmarkt in de Maten heb ik een boekje gekocht van Klazien uit Zalk. Ik weet niet of u dat ook heeft maar toen ik er in las hoorde ik onwillekeurig haar stem met haar karakteristieke accent. Niet dat ik accent vrij ben overigens. Als er staat: “Vroeger werd wijnruit op verschillende manieren toegepast bij spataders en aambeien” dan lees ik: “Vroeger werd wijnruit op verschilln’de manier’n toegepast bij spataders en aambei’n.” Ook las ik trouwens iets opmerkelijks over de Beuk (Fagus sylvatica). Van de katjes van deze boom wordt een middel gemaakt tegen onverdraagzaamheid! Het is een van de, begin vorige eeuw, door homeopaat dr. Bach ontwikkelde bloesemtherapieën.

In de kruidentuin bloeit op dit moment de Zwarte Nieswortel (Veratrum nigrum). De bloemstengel is 2 meter hoog en is bezet met kleine donker purperen, bijna zwarte bloemetjes. In de oudheid werd de tot poeder vermalen wortel gebruikt als niesmiddel. Niezen zou, behalve een genezende werking, de betrouwbaarheid van een bewering staven. Niezen werd opgevat als een bevestiging van het uitgesprokene, een waarmaking. In Vlaanderen zegt men: 't is beniesd dus is ’t waar.

De Griekse Alant (Inula helenium) bloeit nu ook met prachtige gele bloemen. De naam is afgeleid van Helena, echtgenote van Koning Menelaus, die bezig was een bos van dit kruid te plukken toen Paris haar kwam schaken (zie mijn bijdrage van 14 april 2012). De wortel smaakt zwak bitter en bevat een meelachtig poeder, inuline genaamd, en een vluchtige olie. Hier wordt een kandij van gemaakt die gebruikt wordt tegen hoesten. Vroeger werd het gewas in Zweden en ook wel in Nederland als een keukenkruid gebruikt. De verse wortels ruiken eigenaardig en specerijachtig, niet onaangenaam kruidig. Gedroogd ruiken ze min of meer naar viooltjes. Romeinen aten de wortel. Ook monniken prezen het aan, naar de oude spreuk: ‘enula campana will restore health to the hearth’. (Alant was bij de Romeinen bekend onder de naam Enula campana)

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief