Homepage / Actueel / Kruidentuin Actueel / Archief / Christoffelkruid

09.07.2016   Christoffelkruid

Vandaag dachten we met een klein natuurwondertje te maken te hebben. Er zaten maar liefst drie konningepages in de tuin! Zeldzaam in Nederland. Of toch niet... Ze bleken gisteren door een bruidspaar in de tuin vrijgelaten te zijn. Nadat ze zich hadden opgewarmd in de zon zijn ze in de loop van de ochtend weggevlogen.

Veel planten staan nu in bloei. Een enkele is dit stadium echter al ruim gepasseerd en heeft al bessen en zaden gevormd. Zo ook het Christoffelkruid (Actaea spicata). Actaea komt van actaia (vlier), naar de oppervlakkige gelijkenis van de bladen en bessen met die van de vlierstruik. Spicata betekent aardragend. Dit slaat op de bloeiwijze (de bloemstelen hebben wel wat van een aar). Omdat de plant giftig is werd de plant vroeger ook wel zwarte gifbes genoemd. Tegenwoordig wordt het alleen nog gebruikt in de homeopathie bij reumatische aandoeningen. Vroeger werd het in de volksgeneeskunde toegepast als braakmiddel en tegen kiespijn. In de middeleeuwen werd het echter vooral gebruikt als medicijn tegen de pest en de sint-vitusdans.

De Nederlandse naam verwijst naar de Heilige Sint Christoffel. Hij is een van de 14 Noodhelpers. Deze 14 beschermheiligen worden binnen de katholieke Kerk aangeroepen om te helpen bij allerlei ziektes, plagen en andere ongemakken. Voor elke ziekte is er een heilige die om steun en genezing gevraagd kan worden. Sint Christoffel is de beschermheilige tegen besmettelijke ziekten en dan in het bijzonder de pest, ook wel 'Zwarte Dood' genoemd. In de 14de eeuw woedde de pest het hevigst. Miljoenen mensen werden het slachtoffer en een kwart van de hele Europese bevolking verloor het leven. Men geloofde destijds dat men niet zou sterven op de dag dat men een afbeelding van de heilige Christoffel had gezien. Om die reden was zijn afbeelding overal in de straten te zien. Toen de pestepidemie begon te wijken, vielen hele dorpsbevolkingen ten prooi aan een merkwaardige bezetenheid: de sint-vitusdans.

Het Christoffelkruid zou ook helpen tegen deze mysterieuze ziekte waarbij grote groepen mensen begonnen te hallucineren en schokkende bewegingen te maken, die vergelijkbaar waren met een dans. Deze vorm van massahysterie zou een gevolg geweest kunnen zijn van de stressvolle periode waarin men toen leefde. De aandoening is vernoemd naar Sint Vitus. Hij is een van de andere 14 noodhelpers die vooral wordt aangeroepen bij zenuwaandoeningen en is de beschermheilige van dansers, zangers en epileptici.

Nico Rookmaker

Bronnen:
- www.wikipedia.nl
- www.isgeschiedenis.nl

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden
2024 © Museum Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL]   Tel. +31 [0]599 581370   info@kloosterterapel.nl
Twitter Facebook Instagram
privacy  |  cookies  |  links  |  contact  |  mobiel
Klooster Ter Apel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl