Kruidentuin Actueel

» Voorpagina » Archief Terug naar archief

07.10.2017 Cyclaam

Onder herfstige omstandigheden hebben we vandaag alle vakken weer onkruidvrij gemaakt, de paden aangeharkt en de beregeningsinstallatie in het depot opgeborgen. Laat de winter maar komen. De Cyclaam denkt daar echter toch nog even anders over. Nietsvermoedend bloeit het zachtroze met uiterst tere bloemetjes.

Varkensbrood Oorspronkelijk komt de Cyclaam uit gebieden rond het oosten van de middellandse zee. In het begin van de 17e eeuw werd het voor het eerst in enkele botanische tuinen in West-Europa gekweekt.

De plant groeit uit een knol die iets van een rode biet wegheeft. Varkens schijnen er gek op te zijn. Daarom wordt het ook wel Varkensbrood genoemd. De knollen van de meeste soorten Cyclamen zijn winterhard en kunnen jaren in de grond overleven en tientallen jaar oud worden.

Bloemstengel Heel bijzonder is dat de bloemstengel zich na de bevruchting naar beneden toe oprolt. Een mooi filmpje hiervan is te zien op YouTube:

Door het oprollen komen de zaden op de bodem terecht waar ze eerst verder afrijpen. Er vormt zich hierbij een suikerachtig laagje op de zaden. Mieren gebruiken deze zoetstof als voedsel en nemen daarom de zaden mee naar hun nesten waardoor de zaden verspreid worden.

Medicijn In de oudheid werd de Cyclaam toegepast als medicijn bij vele aandoeningen. Dat is vreemd want eigenlijk is de knol gewoon giftig. Het bevat een stof dat hevige braakneigingen veroorzaakt. Ook heeft het een sterk laxerende werking.

Het was de Griekse arts en botanicus Pedanius Dioscorides echter, die de kort na het begin van onze jaartelling in zijn Materia Medica de Cyclaam voorschreef tegen tal van kwalen. Met honing en azijn vermengd zou het wonden genezen. Het zou helpen tegen aambeien, zweren en andere gezwellen. Om de hersenen te zuiveren schreef hij voor om het sap van de wortel op te snuiven. Verder zou het uitstekend werken tegen wormen, als tegengif bij slangenbeten en de bevalling van zwangere vrouwen bespoedigen.

Hij schrijft verder 'Deze wortel maakt ook de huid van het lichaam schoon en zuiver, veegt die af en geneest de kwade schurft en belet het uitvallen van het haar van het hoofd en neemt weg de littekens van de mazelen en pokjes en alle puisten, kleine gezwellen en andere mismaaktheid van het aanzicht.'

Dat Rembertus Dodonaeus ook de Materia Medica heeft gelezen blijk uit wat hij in 1554 in zijn Cruyde boeck over Varkensbrood schrijft:

"Tsap van deser wortel in die nuese ghedaen ende opghehaelt suyvert die herssenen. Die wortel van Verckens broot maeckt oock die huyt des lichaems schoon, gheneest die quade schorftheyt ende dat uytvallen des hayrs van den hoofde, neempt wech die littekenen van die maseren ende pocxkens, ende alle mismaecktheyt des aensichts."

Nico Rookmaker

» Bekijk de Kruidentuin op de 3D-plattegrond

Meer artikelen Kruidentuin ActueelRubriek Nico Rookmaker
Coördinator Kruidentuinlieden

Service

Print deze pagina Stuur een e-mail Terug naar archief