Zuidelijk handschrift, 16e eeuw,
afkomstig uit particuliere collectie
Frans lofdicht op de Maagd Maria, 15e eeuw, afkomstig uit particuliere collectie
'Monnikenwerk' was het, dat schrijven en kopiëren van boeken. Kloosterlingen behoorden lange tijd tot de selecte groep mensen die kon lezen en schrijven. Zij waren dan ook gedurende honderden jaren verantwoordelijk voor de middeleeuwse boekproductie. Hoe het middeleeuwse boek tot stand kwam, welke materialen werden gebruikt en wat de invloed was van de boekdrukkunst op zowel het boek als de scriptoria is te zien in de expositie 'Het Scriptorium' die Klooster Ter Apel in zomer en najaar 2016 organiseert.
Boekproductie Bij slecht licht en in koude ruimtes werkten monniken maanden- en soms wel jarenlang aan het overschrijven van liturgische boeken, geschriften van de kerkvaders, Latijnse klassieken en schoolboeken. Kloosterlingen behoorden immers lange tijd tot de kleine groep mensen die kon schrijven en zij waren dan ook lange tijd verantwoordelijk voor de middeleeuwse boekproductie. Na 1200 maakten de scriptoria zich echter los van de kloosters en vestigden zich in de steden, waar specialisten verantwoordelijk waren voor de vervaardiging van boeken en geschriften. Kloosterlingen veranderden van kopiisten in auteurs en kochten zelf boeken bij de ateliers om grote bibliotheken in te richten. Halverwege de 15e vond schudde de wereld van de boekproductie echter op zijn grondvesten door de uitvinding van de boekdrukkunst door Johannes Gutenberg.
Expositie In de expositie 'Het Scriptorium' die deze zomer en najaar in Klooster Ter Apel te zien is, staat de ontwikkeling van de middeleeuwse boekproductie centraal. Aan de hand van middeleeuwse handschriften, losse bladen, boekbanden, replica’s, materialen en talloze afbeeldingen wordt de bezoeker meegenomen in de wereld van perkament en papier, ganzenveer en pen om uiteindelijk uit te komen bij de loden letter en houten drukpers van Gutenberg. In de expositie is te zien hoe het middeleeuwse schrift zich ontwikkelde, hoe een miniatuur tot stand kwam, hoe perkament werd gemaakt en wat de invloed van de komst van de boekdrukkunst was op het middeleeuwse boek.