ETEN & DRINKEN
in middeleeuwse kloosters
Exposities
Bijen en hun korven uit de Tacuinum Sanitatis, van oorsprong Arabisch boek over geneeskunde, in 13e eeuw in Latijn vertaald.
Hans Franck, biermeter, Hausbuch der Mendelschen Zwölfbrüderstifung, band uit 1506.
Erwten in de marge, Van Alphen Getijdeboek, Noord-Nederland ca. 1450, atelier van de Meester van Katharina van Kleef.
Bier, kaneel, suiker en zout - middeleeuwse kloosterlingen smulden ervan. Ze aten weliswaar maar twee keer per dag, zwegen doorgaans gedurende de maaltijd en moesten vlees van viervoeters laten staan, maar de gerechten waren smakelijk en vullend.
Monnik met peer: 15e eeuws miniatuur in 'Le miroir de la nature' van Vincent de Beauvais.
In de expositie 'Eten & drinken in middeleeuwse kloosters' die Klooster Ter Apel in de winter en voorjaar 2014/2015 organiseert staat de maaltijd in het laatmiddeleeuwse klooster centraal. De expositie vindt plaats in de aanloop naar het 550-jarig bestaan
van Klooster Ter Apel in 2015.
Regel van Benedictus In middeleeuwse kloosters werd de maaltijd bepaald door de Regel van Benedictus en het kerkelijk jaar. De Italiaanse Benedictus stelde in de 6e eeuw algemene kloosterregels op en beschreef ook wat wel en niet gegeten mocht worden, hoe vaak en wanneer, hoe de maaltijd moest verlopen en wat de regels waren op vastendagen. Deze Regel bleef gedurende de hele Middeleeuwen gelden, al veranderden het leven en de maatschappij natuurlijk aanzienlijk. Kloosterlingen vonden dan ook allerlei manieren om deze Regel te omzeilen.
Kijkje in de keuken In de loop van de tijd verbeterden de landbouw en veeteelt en kwamen via de handel, de kruistochten en de pelgrimages uiteenlopende exotische producten de kloosters binnen. Zo werden in de keuken tal van specerijen gebruikt, verkocht de apotheek suiker als middel om aan te sterken en was zout niet alleen onmisbaar om te conserveren maar ook om smaak te geven aan gerechten. Over deze en nog veel meer aspecten van de middeleeuwse kloosterkeuken gaat deze expositie. Middeleeuwse objecten en replica's, beeldmateriaal, teksten en een digitale informatiezuil bieden de bezoeker letterlijk een kijkje in de keuken van de middeleeuwse kloosterling.
Speciaal voor de expositie stellen beeldend kunstenaar Henk Helmantel en zijn echtgenote Babs voorwerpen uit hun
collectie beschikbaar die een relatie hebben met eten en drinken in de Middeleeuwen. De al door hen ingerichte prior-
en subpriorkamer worden voor deze tentoonstelling aangepast en tonen authentiek middeleeuws kook- en eetgerei en een
gedekte middeleeuwse tafel.
Gedurende de expositie vinden speciale activiteiten plaats. Experts op het gebied van culinaire geschiedenis,
Cristianne Muusers en Carolina Verhoeven (foto), verzorgen lezingen en proeverijen
over thema’s als het gebruik van kruiden en planten bij de ziekenzorg, de vaste
nmaaltijd en het gebruik van ijs om voeding te conserveren. Er zijn tevens speciale rondgangen door de
kruidentuin.
In 2015 is het 550 jaar geleden dat het Huis van het Nieuwe Licht, Domus Novae Lucis, ofwel Klooster Ter Apel werd gesticht. In 1464 schonk Jacobus Wiltingh, pastoor in Garrelsweer en vicaris in Loppersum, zijn nederzetting Apell aan de Orde van het Heilig Kruis, op voorwaarde dat er een klooster zou verrijzen. Het kruisherenklooster St. Gertrudis in het Duitse Bentlage werd door de orde benoemd als moederklooster. Van hieruit trokken vier priesters en enkele lekenbroeders naar de locatie en stichtten er het klooster dat tot op heden te bezoeken is en behoort tot de UNESCO Top-100 van monumenten in Nederland. Het jubileum wordt in 2015 uitgebreid gevierd met een grote tentoonstelling over de historie, festiviteiten, uiteenlopende randprogramma's en bijzondere activiteiten.
Boslaan 3-5, Ter Apel [NL] Tel. +31 [0]599 581370 info@kloosterterapel.nl privacy | cookies | links | contact | mobiel
Boslaan 3-5
Postbus 139
NL-9560 AC Ter Apel
Tel. +31 [0]599 581370
Fax. +31 [0]599 587140
www.kloosterterapel.nl
info@kloosterterapel.nl